Oprichting van een onderneming: op papier of elektronisch?

Oprichting van een onderneming: op papier of elektronisch?

Een belangrijke stap bij de oprichting van een vennootschap, is het opstellen van een oprichtingsakte. Die moet worden neergelegd bij de griffie van de rechtbank van koophandel en worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Vanaf 1 augustus 2013 gelden nieuwe tarieven voor de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van akten en stukken van handelsvennootschappen.

Opstellen oprichtingsakte

De oprichtingsakte bevat de statuten van de vennootschap, met al haar kenmer¬ken zoals de benaming, de maatschappelijke zetel, het kapitaal en de werkingsregels. De oprichtingsakte vormt de basistekst bij de oprichting van een nieuwe vennootschap.
De vennootschapsvorm zal bepalen of de akte wordt opgesteld als authentieke akte (notariële akte) of als onderhandse akte. Wie kiest voor de meest voorkomende rechtsvormen (naamloze vennootschap (NV), besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) en coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA)), moet een beroep doen op een notaris om de oprichtingsakte op te stellen. Voor de andere vennootschapsvormen volstaat een onderhandse akte. Dit is een schriftelijke overeenkomst die de partijen zelf of derden opstellen.

Registreren, neerleggen en bekendmaken

Vervolgens moet de oprichtingsakte worden geregistreerd bij een Registratiekantoor van de FOD Financiën - Administratie van het Kadaster, Registratie en Domeinen. Authentieke akten (notariële akten) moeten worden geregistreerd binnen de 15 dagen door de notaris; onderhandse akten binnen de 4 maanden door de vennoten.
Daarna moet een uittreksel van de oprichtingsakte worden bekendgemaakt. De vennootschap verkrijgt haar rechtspersoonlijkheid vanaf de dag waarop de bekend te maken uittreksels uit de oprichtingsakte zijn neergelegd. U moet de oprichtingsakte neerleggen op de griffie van de rechtbank van koophandel in het rechtsgebied van de maatschappelijke zetel van uw vennootschap.
De bekendmaking van de vennootschapsakten zoals de oprichtingsakte is heel belangrijk. De vennootschapsakte kan slechts worden tegengeworpen aan derden vanaf de dag van bekendmaking, tenzij de vennootschap aantoont dat die derden er tevoren kennis van droegen. Niemand kan het bestaan van de vennootschap vanaf de datum van registratie betwisten. Vanaf dan krijgt de vennootschap ook een ondernemingsnummer van de Kruispuntbank van Ondernemingen.

Kosten bekendmaking

De minister van Justitie, Annemie Turtelboom, heeft de tarieven aangepast voor de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van de akten en stukken van handelsvennootschappen en van burgerlijke vennootschappen die de rechtsvorm van een handelsvennootschap hebben aangenomen. Voortaan worden de bekendmakingskosten voor de akten en stukken trouwens jaarlijks op 1 maart (in plaats van 1 januari) aangepast aan het indexcijfer van de consumptieprijzen van de maand oktober van het jaar voordien. Het aanvangsindexcijfer is dat van de maand december 2012 (in plaats van oktober 2002). Vanaf nu worden de aangepaste bedragen uiterlijk op 15 februari (in plaats van 15 december) van elk jaar bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.

De tarieven voor de elektronische oprichting van ondernemingen en verenigingen worden vanaf 1 augustus 2013 verlaagd en bedragen nu 210 euro. De oprichting op papier kost nu 260 euro incl. 21% btw (i.p.v. 243,94 euro).

De elektronische neerlegging voor de oprichting van NV's en BVBA's is al een aantal jaren mogelijk via het zogenaamde 'E-depot'. 'E-depot' heeft de opstartperiode voor startende ondernemers verkort van ruim 50 dagen naar 3 dagen. Dit komt omdat gegevens elektronisch worden uitgewisseld tussen de overheid en de notariskantoren.

N.B. De elektronische oprichting van een vzw via www.e-griffie.be kost voortaan 130 euro (180 euro incl. 21% btw voor een oprichting op papier). Via e-griffie is het enkel mogelijk om de neerlegging te doen van een oprichtingsakte van een vzw.  Andere documenten kunnen hiermee (voorlopig) niet worden opgeladen.  Ook voor andere rechtsvormen kan dit op dit moment nog niet. Een koninklijk besluit van 17 maart 2013 maakt dit mogelijk maar die dienst is nog niet operationeel. In ons artikel over “E-griffie nu ook voor het volledige verenigingsdossier” (EasyWeb mei 2013) liepen we wat te hard van stapel.

Ook voor Europese economische samenwerkingsverbanden (EESV's), verenigingen zonder winstoogmerk (vzw's), internationale verenigingen zonder winstoogmerk (ivzw's), stichtingen, en organismen voor de financiering van pensioenen (ofp's) gelden vanaf 1 augustus 2013 de nieuwe tarieven (Ministerieel besluit 11 juli 2013, Belgisch Staatsblad van 22 juli 2013).